Dili- Ministério Agríkultura e Pescas (MAP) liu hosi parseiru dezenvolvimentu Conservasaun Internacional (CI) asina nota de Intendimentu ho objetivu hodi haree ba rikusoin iha tasi laran.
Seremonia asina nota Intendimentu ne’e ofisialmente asina husi Ministro MAP Pedro dos Reis akompanha husi Vice MAP Abilio Xavier de Araújo iha loron Tersa-feira 04/03/23 iha Salaun MAP Comoro.
Iha entrevista Ministro MAP hateten katak, objetivu husi asina memorando ne’e hanesan kontinuasaun, tanba memorandu ne’e iha tinan tolu liu ba asina tiha ona ba Conservasaun Internasional ninian maibe agora expire ona agora halo moris fila fali atu nune’e sira bele hala’o sira nia servisu. Memorandu ne’e sei kontinua tan ba tinan tolu. Conservasaun Internasional nia servisu haree liu ba iha rikusoin tasi laran.
“MAP maka sai nain ba programa ne’e, tanba ne’e MAP mos hakarak agradese ba iha parseiru sira ne’ebé maka tulun ona ita nia Estadu buka fundus hodi mai ajuda ita nia Estadu ida ne’e hodi halo konservasaun, ami mos nafatin halo akompañamentu, komunikasaun kontinua la’o atu nune’e MAP ne’ebé maka sai hanesan na’in bele iha nafatin informasaun. Programa ne’e ho hanoin ida de’it oinsá atu konserva ita nia tasi, atu nune’e ita nia rikusoin sira ne’e la’os redus maibe ita aumenta liu tan hodi atrai ou dada Turistiku sira ne’ebé maka mai.” Nia esplika
Iha fatin hanesan Diretór CI Manuel Mendes hatutan katak, Ohin loron (rad) tersa ita asina Memorando Intendimentu ida entre MAP ho CI iha Timor Leste, iha tinan tolu liu ba kotuk ita asina ona memorando no kuaze atividade lobuk ida maka ita implementa ona.
“Ita iha programa bo’ot ida importante ne’ebé maka ita hakarak promove no lidera husi MAP atu oinsá maka estabelese Parke da Paz, parke da Paz ne’e Parke ida transfronteira entre Timor Leste ho Indonezia, Nasaun rua ne’e ita hakarak oinsá maka jere hamutuk área tasi, tanba área tasi ne’e ho nia viodiversidade sira hotu ne’e la haree ba fronteira, entaun ita komunika ona mos ho Governo Indonézia ho Governo Timor Leste hodi bele deklara hamutuk Parke da Paz ida ne’e atu ita mos esplora oportunidade ba ekonomia azul ne’ebé oras ne’e dadauk ita kore barak iha ita nia rai.” Katak Diretór CI
Nia informa, ba parke da Paz ne’e rasik ita halo atividade lobuk bo’ot ida ona peskiza komesa iha tinan 2012 ita hetan riku soin oi-oin de’it iha ita nia tasi laran ne’ebé di’ak liu kompara ho rejiaun sira ne’ebé ita nia viziñu agora daudaun iha, ita presiza asaun no asaun ne’e tenke hamutuk la’os ajensia ida de’it no la’os iha Ministériu ida de’it. Ita Timor oan tenke hamutuk promove parke da paz hodi promove ita nia rain atu bele hamenus ita nia dependénsia ba iha mina no gás ne’ebé iha tinan barak nia laran ita aproveita.
Nia acresenta, Misaun CI nian iha Timor-Leste atu ajuda governu Timor-Leste oinsá maka bele proteje no konserva ita nia rikusoin iha tasi laran no mos rai maran, konservasaun ne’e bele mos fó rendimentu ba ita nia populasaun. ho konservasaun ne’e ita mos bele hetan benefísiu, ida ne’e mak misaun lolo’os atu promove ita nia nasaun Timor-Leste.(Tyfa)
