Dili- Ministériu Agríkultura no Pescas (MAP) liu hosi Diresaun Jéral Agríkultura no Diresaun Nasionál Agríkultura e Hortikultura Departamentu Fini halo diskusaun ho Diretór servisu Munisípiu sira no mós ANAPROFIKO hodi haree kona-ba hasa’e kuantidade fini iha rai laran no mós hadia kualidade Fini hanesan, Fini batar, Noi Mutin, Batar Sele no Batar Nai, no Haré Nakroma, Fehuk Midar no mós ba ai-farina ne’ebé mak sirkula iha teritóriu Timor laran tomak. Diskusaun ne’e ofisialmente loke hosi Ministru MAP Pedro dos Reis akompaña hamutuk ho Vice Ministru MAP Abilio Xavier de Araújo no Secretariu Estadu Peskas Elidio de Araújo, iha Salaun MAP Comoro, loron Segunda (25/07/22).
Iha entrevista Ministru MAP Pedro dos Reis esplika, Objetivu hosi atividade ida ne’e, Diresaun Nasional Agíkultura e Hortikultura Departamento Fini halo diskusaun oinsa atu organiza atu bele hasa’e tan fini iha rai laran no haree mos ba kualidade Fini. Tanba infelizmente durante ne’e Ministériu lao hela ho kuantidade fini ne’ebe maka uituan ho toneladas 120 por ano ba iha Timor laran tomak.
“Ita espera katak ho diskusaun bele hetan nia solusaun ruma atu bele hetan politiku ne’ebe mak di’ak, atu nune’e ba iha futuru Departamento Fini ninian bele servisu makas liu tan hamutuk ho asosiasaun fini sira, atu nune’e ita nia prosesamentu ba ita nia Agrikultór sira iha terenu laos para de’it ho toneladas 120 ne’e maibe bele hasa’e liu tan’ tenik Mnistro MAP.
Pedro Esplika, atu aumenta nia kuantidade ne’e bele de’it, importante mak fini ne’e tenki fini duni labele dehan fini ba maluk sira ne’ebe maka hetan tiha fini kuda mós la moris fali, ida ne’e mak sai problema, entaun buat hirak ne’e hotu presiza iha diskusaun tekniku Diretór Munisípiu sira no mós Anaprofiku atu haree sasan hirak ne’e, para nia kontrolu ne’e rigoroju.
Se karik iha fatin balu ne’ebe maka iha diferensia kondisaun rai ita mos buka atu ida ne’ebe maka serve hodi kuda atu bele habarak fini iha ita nia rai laran.
Ministro MAP akresenta, Fini hirak ne’ebe maka ita habarak ne’e laos hare de’it, fini hirak ne’e maka hanesan, Fini hare, Fini Batar, Fini Ikan Fini animal ida ne’e maka ita atu elabora didiak ninia termus juridiku ne’e halo didi’ak hodi hetan aprovasaun hosi Konsellu Ministru.
Iha fatin hanesan Prezidente Anaprofiko Ilidio Mendonça esplika katak, História fini ne’e hahu kedas hosi independensia iha tinan 2002 historia fini ne’e lao ajensia ida hanaran Fini ba Moris (seeds off life) hamutuk ho MAP hodi estabelese grupu sira iha tinan 2007 to mai iha tinan 2011 grupu sira ne’ebe maka estabelese ne’e sai ba iha asosiasaun iha tinan 2015.
“Sai ona hanesan asosiasaun Nasionál hanesan ANAPROFIKU Timor-Leste hodi akumula fila fali grupu sira ne’ebe maka servisu iha agríkultura ne’e bele produs fini, espesial ba fini ne’e maka hanesan Fini batar, noi mutin, batar sele no batar nai, no haré maka hanesan Nakroma, fehuk midar no mós ba ai-farina hanesan Ailuka 1, 2 no 3 ida ne’e mak parte hosi MAP nia apoiu ba agrikultór durante ne’e”, Ilidio Esplika
Ilidio hatutan, kuaze tinan hitu ona maka ita hapara fini iha rai liur, agora ita nia fini ne’e tinan tinan ita nia agrikultór sira prepara, ita nia Governu liu hosi MAP sira mak hola fila fali fini hirak ne’e hodi distribui fali ba komunidade sira. Fini hirak ne’ebe ita hapara maka hanesan batar noi mutin, batar sele batar nai, haré Nakroma, fore rai Utamua. Fini hirak ne’ebe maka importa hosi rai liur ne’e bainhira ita nia nesesidade agrikultór sira la to’o ona mak MAP foin bele importa fali hosi rai liur, kuandu fini maka sufisiente hela sei la importa tan hosi rai liur. (Tyfa)
VISITA IHA KANAL YOUTUBE (MAP-NEWS)
https://www.youtube.com/watch?v=cCg_s3v_1Oc
