DNAH hala’o Enkontru ho Estensionista no To’os nain sira iha RAEOA

Estrela inativaEstrela inativaEstrela inativaEstrela inativaEstrela inativa
 
 
Oe-Cusse- Ministério Agríkultura no Peskas (MAP) liu hosi Diresaun Nasional Agríkultura e Hortikultura (DNAH) hala’o enkontru ho Estensionista no to’os nain sira, iha Eskema Irrigasaun Tono hodi koalia konaba hare iha demo area 120 hektares ne’ebe maka utiliza adubus organiku Poc Nassa Super Nassa no harmonik ba tinan 2022. Enkontru ne’e hala’o iha loron kuarta (06/04/22) iha sede Suku Cunha aldeia Noe Ninen, Postu Administrativu Pante Makasar.
 
Iha intervista Xefe Departementu, Produsaun Alimentar no Mekanizasaun Suzana C. Vilanova hateten, Objetivu husi enkontru ida ne’e atu kualia kona-ba demo area ne’ebe implementa iha eskema irrigasaun Tono no eskema irrigasaun sia (9) ne’ebe maka iha Timor Laran. Atividade ne’e implementa ona durante tinan 3 komesa husi 40 Hektares to’o 80 Hektares, nomos tinan ida ne’e aumenta tan 40 hektares sa’e ba to’o 120 hektares. Ba primeriu epoka atenji ona 101 hektares, maibe ba segundu epoka ita aplika tan iha 120 hektares.
 
“Oinsa maka kada tinan ita bele hasa’e produsaun sira? durante ne’e ita nia agríkultor sira aplika adubus organiku Poc Nassa Super Nassa no harmonik ba natar, no natar nain balu mos la uza adubus refere, ida ne’e hanesan alternativu ida husi Guvernu liu husi MAP atu bele hasae produsaun iha ita nia rai laran, tanba importasaun husi rai liur aumenta ba bebeik no osan barak mak ba rai liur. Nune’e oinsa mak Guvernu foti alternativu ka inisiativa ruma atu uza adubus organiku ne’ebe la impaktu ba ita nia rai ida ne’e.”tenik Suzana
 
Iha fatin hanesan Diretor Rejiaun Agrikultura RAEOA Sirilio dos Remidios Baba hateten katak, objetivu husi enkontru ho Estensionista no natar nain sira iha Eskema irrigasaun Tono ne’e importante tebes tanba koalia konaba oinsa maka bele hasa’e produsaun iha rai laran. Utilizasaun ba adubus likuidu Poc Nassa Super Nassa no Harmonik ne’e diak tebes tanba durante ne’e ita nia natar nain sira uza Adubu MPK, intermus de ekonomikamente ita nia povu sira la iha kibi’it atu bele asesu. Nune’e liu husi adubus likuidu ne’e ita nia natar nain sira bele asesu intermus adubus likuidu organiku kompara ho MPK ne’e anorganiku bele mos fo impaktu ba estrutural rai, maka oinsa ita bele hasa’e produsaun liu husi natar nian sira.
 Fotografia/Reno/INFO-MAP
Nia mos hato’o hela nia Liamenon ba agríkultor ou natar nain sira iha 12 Munisípiu favor koopera ka hakat ba estensionista sira hodi bele hetan informasaun, liu-liu importante oinsa maka ita bele introdus inovasaun sira ne’ebe mak estensionista sira introdus ba ita bele hafasil hodi halo jestaun hodi bele hasa’e produsaun iha ita nia rai laran.
 
Iha Aktividade enkontru ne’e hetan mos treinamentu husi Departementu Produsaun Hortikultura e Proteksaun Plantas agrikola, ba estensionista sira oinsa bele halo operasaun ba fasilidade sira ne’ebe maka apoio husi DNAH ba fasilidade proteksaun nian hansplayer oinsa bele kahur adubus likuidu no tipu pestisida nebe sira uza ba protesaun plantas sira ne’e liu husi formasaun ida ne’e sira mos bele hatene.
 
Iha fatin hanesan, Xefe Departementu Apoio Servisu Estensaun agrikola ba Diresaun rejional Agrikultura RAEOA Amaro Efi hatete katak, enkontru ida ne’e nia objetivu maka atu kontinua hafanu fila fali ita nia estensionisia iha RAEOA nian atu oinsa sira bele kontinua aplika adubus organiku Poc Nassa no Sueper Nassa. Nia vantajen iha tinan kotuk uja Programa Poc Nassa hatudu rezultadu diak hetan produtividade 6,1 ton/ ha ita kompra ho tinan ida ne’e.
 
Nia mos husu atu kontinuasaun Servisu ne’e persija ita halo expensaun loke luan tanba suku ne’ebe maka sedauk hetan Poc Nassa no estensionista sira prontu atu halo sosilizasaun ba agríkultor sira ne’ebe maka iha natar oinsa sira mos bele aplika progarama Poc Nassa iha sira nia suku rasik.
 
Nune’e mos Estensionista Tomas Nega hanesan Estensionista Postu Nitibe hanesan mos parrtisipante iha enkontru refere akresenta katak enkontru ne’e hanesan mos formasaun espesifiku kona-ba operasaun Handsprayer utiliza elektrika no treinamentu kona-ba mecanizasaun utiliza trator no oinsa kombate moras lakataru makerek ne’ebe ataka ba plantasaun liu-liu batar iha RAEOA nian.
 
“Treinamentu ne’ebe ami simu ne’e, ami sei implementa iha ami nia suku no sei haklean ou bele esplika ba agrikultór ka tos nain sira kona-ba atakamentu lakataru makerek oinsa atu prevene, liu-liu tekniku ne’ebe atu hases an husi lakataru makerek. Ita kuda plantasaun tuir nia tempu labele kuda ikus liu kuandu kuda ikus ne’e bele hetan ataka husi pestisida makaas liu fali ita kompara ho kuda ida primeiru nian.” Dehan Tomas Nega
Enkontru ne’e hetan partisipasaun masimu husi tekniku Tratorista, Estensionista husi Postu Ha’at hanesan Oesilo, Pante Makasar, Nitibe no Pasabe.

Search

Login