Díli- Ministériu Agrikultura e Peskas (MAP), liu hosi Diresaun Jerál Peskas, hamutuk ho Agensia UNDP liu hosi programa ATSEA-2 hala’o enkontru Anivivel Diresaun hodi ko’alia kona-bá Renova Progresu no planu servisu iha projeitu ba feze daruak nian iha area Konta Sul. Enkontru ne’e loke hosi Ministru MAP Pedro dos Reis, iha loron Sesta, 09/7 iha salaun MAP Comoro.

 

Iha Diskursu Ministru hateten, Projeitu ATSEA segundu faze sei ajuda liu tan MAP, atu bele implementa MAP nia Programa sira ne’ebé integradu tanba ne’e kualker Ajensia ne’ebé apoiu MAP tenki iha alinhamentu ho programa no preoridade MAP nian.

 

“Dezafiu boot ida ba kriasaun ikan bee midar mak ita depende ba pelet ikan ne’ebé importa husi nasaun seluk, siknifika osan sai ba ema nia rain, maibé se liu husi ATSEA segundu feze sei fasilita treinamentu atu produs Pelet ikan uza hahan lokál sira ne’e sei motivu liu tan agrikultór sira atu kuda barak liu tan osan sei sirkula iha Timo-Leste”. Tenik Ministru Pedro

 

Pedro haktuir, ATSEA segundu faze sei fó treinamentu ba grupu peskadór sira iha sentru produsaun fini ikan, nune’e mós sei fó treinamentu ba diversifikasaun ai-han tasi nian, ikan, budu tasi, kadiuk, siput no seluk tan ne’e sei reforsa liu tan rendimentu Peskadór sira nian no hadia nutrisaun iha Munisipíu alvu sira hosi pojeitu ne’e.

 

Iha fatin hanesan Koordenadór Pojeitu Nasional ba UNDP, Almerindo Oliveira hateten, enkontru ida ne’e hanaran enkontru kordenasaun entre parseiru UNDP ho Diresaun Jerál Peskas MAP atu bele update ou Renova, Progresu servisu fulan neen, dezafiu sira, nune’e haree progresu no planu servisu ba oin saida mak bele halo.

 

Almerindo haktuir, Baze ba hahu programa ida ne’e lao kedas iha tinan lima ba kotuk hanaran ATSEA-I, tanba kobre de’it iha Norte hanesan iha Maliana, Beaco no Manatuto, nune’e agora projeitu refere sei kobre fali mós ba kosta sul.

 

“Projeitu ida ne’e ba futuru ko’alia kona-bá Dezenvolvimentu ekonomia liu hosi Protesaun ba area tasi ibun ou hanaran arafura Timorseas,neduni intesaun ba area tasi ibun, ida ne’e laos Timor-Leste mesak mak iha problema boot ida kaer Ikan ilegal ne’e iha nasaun haat (4), hanesan Indonesia, Papua nova guine, Timor-Leste no Australia.

 

Neduni atu prevene ida ne’e mak ita iha enkordenasaun regionál iha nasaun haat tamba ita hatene katak, Timor-Leste sedauk bele iha Bero boot para duni ema fishen Ilega, tanba ne’e mak ita enkordesaun ho Nasaun vizunu hanesan Australia para bele kontrullu bainhira iha ró Ilegal, neduni Kopersaun regionál mós ita bele kontrullu kontribuisaun polusaun ba tasi ibun sira.

 

Almerindo hatutan, futuru atu haree liu ba degrasaun ambiente ne’ebé mak iha oinsa atu halo gestaun ba area kosteira ne’e halo atividade ruma iha relasaun ho area ambiente no mós kontribui ba mudansa klimatika no bele mós kontribui rendimentu ba komuidade ne’ebé hela besik tasi, neduni projeitu ne’e rasik sei too iha tinan 2023-2024.