Dili- Ministériu Agrikultura Pekuária Peska no Floresta (MAPPF) liu husi Sekretario Estadu Pekuária (SEP), Jose Vieira de Araujo ofisialmente halo lansamentu Fatuk Dahuluk ba Laboratoriu Veterinaria hodi nune’e bele halo teste ba moras animál. Atividade ne’e realiza iha loron kinta (20/03/25) iha Laboratorio Veterinaria Vila Verde-Dili.
Iha intervensaun Governante ne’e hat’o katak” Durante ne’e moras animal lao makas, polítika Nonu Governu Konstitusionál hakarak hasa’e produsaun animál ba 20 % iha tinan 5 nia laran hahú husi tinan 2023 to’o 2028. Iha parte pekuária ita hakarak hasa’e, maibé iha parte veterinaria nian haree animál kontinua moras, entaun pasu ida ne’ebé ita tenki halo mak atraves husi Diresaun Jerál Pekuária e Veterinaria nomós Diresaun Nasionál Veterinaria servisu hamutuk ho Parseiru Dezenvolvimentu Menzies hodi oinsa bele responde ba polítika nonu Governu iha”.
Nia hatutan, lansamentu fatuk dahuluk ba laboratoriu ida ne’e, bele ajuda oinsa halo prevensaun ba moras animal, liu-liu ba moras. Ita mos apresia ba parseiru Menzies, ne’ebe mak liu husi Governu Australia nafatin apoiu ita nia nasaun Timor Leste, liu-liu ba halo prevensaun moras animal nian, no Tuir polítika iha posibilidde bele konstroe mos laboratoriu hanesan iha munisípiu sira, maibé ne depende ba plano no orsamentu.
Iha fatin hanesan Country Maneger Menzies Antonio Goncalves hateten, iha nia parte sente kontente tebes tanba bele servisu hamutuk ho Governu Timor Leste liu-liu Ministeriu Agrikultura Pekuária Peska no Floresta nomós Ministériu Saude hodi bele responde no haree ba moras oioin hanesan moras Antimo Cardial no Brucelosis ne’ebé iha impaktu ba ema no animál.
Nia haktuir, Menzies ho MAPPF asina MoU uluk iha tinan 2019 no renova fali iha fulan Setembru tinan 2023, Menzies liu husi programa Fleming Fund nu’udar programa asistensia liu husi Governu Reino Unido ne’ebé jere husi Departamentu Saude no Reuni Unido nian, ne’ebé estabelese ona atu apoiu nasaun sira hodi kria, fahe no uza dadus rezistensia antimikrobiu, atu nune’e sira bele optimiza uza husi Antibiotiku no hamenus rezistensia ba aimoruk. Projeitu ida ne’e menzeis servisu hamutuk ho Governu Timor Leste iha Setór Saude animal, Umana no ambiente, hodi asegura kordenasaun ba esforsu hodi hadia rezilensia ba ema no uzu antibiotiku no mokrobiou iha Timor Leste.
Konstrusaun laboratorium ba moras Endemic ho Zenétiku refere sei konstrui husi kompaña RMS no sei finaliza iha fulan Jullu tinan ne’e. Ekipa DMEA