Dili – Ministeriu Agrikultura no Peskas liu husi Diresaun Nasional Peskisa, Estatistika no Informasaun Geografika (DNPEIG) hala’o enkontru ba datoluk ho Organizasaun Noun Govermental FAO, hodi koalia konaba sensus Agrikultura ne’ebe maka sei hala’o iha tinan 2018.
Diretór Nasional Peskisa, Estatistika no Informasaun Geografika (DNPEIG) Claudino Ninas Nabais iha nia diskursu sesta-feira (07/05) katak, Enkontru ne’e espesifiku liu ba rezolusaun governu nian oinsa mak sensus ne’e implementa di’ak liu iha nivel suku no nivel aldeia.
“Konserteza katak kuandu ita hala’o sensus ne’e difikuldades barak maka ita sei hasoru, tanba iha implementasaun ne’e iha ligadu mos ho Ministeriu lobuk ida inklui mos Ministeriu Administrasaun Estatal (MAE) no mos Ministeriu Finansas (MF), implementasaun iha kampu mos iha ligasaun konaba estatal nian iha parte Seguransa no mos parte jeneru nian tanba ne’e maka ohin loron sira husi Ministeriu relevante mai iha ne’e atu bele aprezenta rezolusaun Governu nian atu nune’e tekniku sira bele hare didiak antes ba hato’o iha Konsellu Ministru”Claudino akresenta.
Claudino sublinha tan, implementasaun sensus Agrikultura ne’e sei kobre iha Munisipiu hotu-hotu inklui mos rejiaun Oecusse nian ne’ebe implementa to’o iha nivel suku no Aldeia, tanba ne’e mak Ministeriu relevantes ninia kontribuisaun importante tebes liu-liu ba rezolusaun ne’ebe hakerek tiha ona hodi prepara ba estrutura.
Nia mos informa, Prosesu tomak husi sensus ne’e lolos implementa ona iha tinan balu liu ba, maibe la konsege, tanba seidauk iha preparasaun no mos orsamentu, maibe agora iha mos parseiru husi FAO suporta makas tebes ba orsementu sira prepara to ba iha implementasaun pilotu nian.
Iha faitn hanesan Vice ministru MAP Marcos da Cruz hateten, ita hotu hatene katak setor agrikultura ne’e importante tebes ba area ekonomia nian. Ne’e duni ita presiza dezenvolve setor ne’e maibe ita presiza dadus validadu liu-liu ba sub sektor agrikultura no pekuaria nian.
Iha tinan hirak liu ba atu fo dadus ne’ebé mai husi ita nia funsionario sira husi postu administrativu suku kona ba dadus produsaun agrikultura nian no mós numeru animal sira ne’ebé iha ita nia rai.
“Ita presiza serteza lolos ba iha dadus sira, ne’e duni sensus agrikultura ne’ebé ami hakarak halo ne’e mak ita tenke iha dadus konkreta saida mak ita iha lolos no ita konfirma lolos ba dadus sira ne’ebé ita iha ona ne’e lo’os ka lae”. Informa Vice Ministru Agrikultura
Nia mos realsa tan katak, Realmente iha duni ona dadus barak ne’ebé tama iha MAP ba iha produsaun agríkola no mós produsaun animal nian. Dadus sira iha hotu maibe ita seidauk iha serteza lolos katak dadus sira ne’e mak lo’os no validu para halo pleneamentu ida di’ak liu ba dezenvolvimentu setór agrikultura no pecuaria nian iha ita rain.
Iha sorin seluk, legal framework kona ba sensu ne’e rasik hanesan; Resolusaun governu ne’ebe koalia kona ba equipa de trabalhu atu organiza sensu da agrikultura dahuluk iha Timor-Leste hetan ona aprovasaun husi Conselho de Ministro Governu Timor-Leste.
