MAP Hala’o Enkontru Extra Ordonariu Hodi Koalia Konaba Virus ASF

Estrela inativaEstrela inativaEstrela inativaEstrela inativaEstrela inativa
 

Fotografia/Elsio Jong/INFO-MAP

DILI- Ministériu Agrikultura E Peskas (MAP) hala’o Enkontru ho linas relevante sira hanesan Aifaesa no mos Ajensia sira hodi koalia konaba Virus African Swine Fever (ASF) ne’ebe maka oras ne’e dadauk afeta hela ba Komunidade sira nia fahi.

Antes de ASF ne’e tama mai Timor ita iha tiha ona workshop iha iha dia 13 de junho foin lalais ne’e atu prevene, mas ita hatene katak moras ida ne’e hanesan virus ida ne’ebe maka la espera atu nia tama to’o iha Timor.Tanba ita hare iha Mapa karik nia iha Filipina Xina no Corea ne’eba derepenti tama tiha ona to Timor esplika Ministro MAP Juaquim Gusmão Martins iha loron Sexta (04/10) iha Salaun MAP Comoro.

Nia akresenta, Saida maka ita halo wainhira moras ne’e iha ona, ita nia tekniku sira tun ba iha kampo hodi halo vijilansia 24 horas, depois de ita foti amostra husi fahi ne’ebe maka mate iha Dili laran haruka ba Australia, no iha Setembro iha dia 26 ita hetan ona ninia rezultadu katak positivu ba virus ASF.

Ho ida ne’e ita komesa ona halo ita nia servisu prevensaun nian, moras ne’e mos hadaet liu husi fahi ba fahi, iha Dili ne’e ita blokeia atu labele iha movimentu fahi sai ba liur, maibe agora dadauk ita hetan mos relatoriu katak iha Baucau, Bobonaro, Liquiça no mos iha Ermera mos komesa iha ona sintomas ne’ebe maka hanesan.

Ministro hateten, Oras ne’e dadauk ita nia tekniku sira tun ona ba iha ne’eba ba fahi sira ne’ebe maka diak ita tenki separa tiha ho fahi ne’ebe maka moras, ezemplu karik iha luhan ida ne’e maka moras ita tenki halo fali luhan seluk ida atu nune’e labele hadaet fali ba sira seluk.

Fotografia/Elsio Jong/INFO-MAP

“Moras ida ne’e ate agora seidauk iha prevensaun tanba ne’e maka ita halo blokueia de’it iha fatin ne’ebe maka iha risku ona ba moras ne’e, atu nune’e labele hadaet tan ba fahi sira seluk. Reuniaun ida ne’e atu bele bolu hotu instituisaun relevante sira atu ita bele kopera hamutuk hodi bele hamenus moras ne’e ba iha fatin sira seluk. Asaun rigorozu ne’ebe ita foti maka ita tenki ser elimina tiha hotu fahi sira ne’e, iha Nasaun sira seluk mos hala’o ida ne’e tanba fahi ne’e sira hakiak  hanesan Industria.” Hateten Ministro MAP

Iha fatin hanesan Diretor Jeral Pecuariae Veterinaria, Domingos Gusmão hatutan katak, Moras ida agora dadauk mosu ne’e maka ita bele halo dekretu Lei, Dekretu Lei antes ne’e iha maibe laos atu bandu na’an fahi tama mai Timor maibe Decretu Lei Carantina nian so bandu ba Nasaun sira ne’ebe iha pozitivu ba moras ASF ne’e maka ita labele fo importasaun.

“Maibe agora dadauk moras ne’e  hanesan dezastre ida tiha ona ita hare ba Decretu Lei atu bandu, maibe Decretu Lei iha despachu konjuntu ida ne’ebe maka ita produs, ne’e ida ne’e ita hare  fila fali oinsa maka ita proteje lai provizoriamente na’an fahi mai husi rai liur. Tuir ami tekniku hare katak ida ne’e sientifiku liu, uluk kuandu moras ne’e mosu fofoun ema barak maka komentariu barak. Na’an fahi sira ne’ebe maka mate ne’e komunidade sira bele han, soke ninia sabor maka la hanesan nebe diak liu maka komunidade sira labele han.” Tenik DJ Domingos

Nia informa, Problema sira hanesan ne’e labele tekniku de’it maka hatene, agora ami haruka ona carta ba iha Comisaun de Parlamentu hodi bele halo audensia iha ne’eba, no depois Comisaun D maka sei lori ba iha plenaria, no iha plenaria ne’e maka sira sei deside Parlamentu bele foti rezolusaun ruma konaba asuntu ida ne’e. (Tyfa)

Parseiru ho

© 2023 Ministeriu Agrikultura no Peskas. All Rights Reserved. Designed by IT MAP

Search

Login